Historia kościoła pw. św. Mikołaja w Skrzydlnej

utworzone przez | 29.06.2021

Skrzydlna jest jedną z najstarszych miejscowości w powiecie limanowskim – według tradycji to właśnie tędy szedł do Prus w końcu X w. św. Wojciech. Kościół w Skrzydlnej jest fundacją rycerską, parafia pierwotnie obejmowała okoliczne majątki należące do rodu Szarzów. Przypuszcza się, iż została ona wydzielona z sąsiedniej parafii  w 1296 r., w wyniku sporu Ratołda h. Szarza z cystersami o prawo patronatu do kościoła w Szczyrzycu.

Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1326 r., kiedy to Mikołaj, pleban ze Skrzydlnej (Nicolao, plebano de Cridlna seu Antiquo Rudel) opłacił za lata 1325-26 dziesięcinę papieską.  Z 1325 r. lub z 1335 r. pochodzi dokument w sprawie lokacji wsi Dębno na Podhalu, gdzie świadkiem był również Mikołaj, pleban ze Skrzydlnej. Falsyfikatem z końca XVIII w. jest natomiast pergaminowy dokument przechowywany w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie, wg którego parafię miał ufundować w 1315 r. hetman Petrazjusz Janina.

Murowano-drewniany kościół filialny (dawniej parafialny) w swoim obecnym kształcie sięga prawdopodobnie z 1424 r., kiedy to król Władysław Jagiełło wyraził zgodę na lokację miasta Skrzydlna na prawie niemieckim. Wtedy to wytyczono plac targowy, w którego północno-wschodnim rogu znajdowała się świątynia.  Choć przeprowadzone w 2019 r. badania zapraw metodą 14C  wskazują, że murowane prezbiterium, a co za tym idzie kamienna mensa ołtarza głównego oraz najstarsza warstwa posadzki,  pochodzą z końca XIV w. Z kolei badania dendrochronologiczne drewnianej części kościoła potwierdziły jednoznacznie, że nawa powstała w okresie lokacji miasta Skrzydlna, co czyni skrzydlański kościół jednym z najstarszych drewnianych zabytków w Małopolsce. Za nieprecyzyjny należy natomiast uznać zapis Jana Długosza w Księdze uposażeń diecezji krakowskiej z lat 1470-80, który kościół w Skrzydlnej opisał jako drewniany, pomijając murowane prezbiterium.

Na początku XVI w. Skrzydlna przeszła w ręce rodziny Pieniążków h. Odrowąż, wtedy też przebudowano kościół w stylu gotycko-renesansowym. Śladami przebudowy są: druga warstwa posadzki, najstarsza zachowana polichromia pokrywająca ściany prezbiterium i nawy (wykonana przez malarza Jana z Lipnicy w 1517 r.), a także późnogotycki portal w ścianie północnej prezbiterium wraz z murowaną zakrystią. Ok. 1520 r. powstał też tablicowy obraz z przedstawieniem Matki Boskiej, św. Stanisława Biskupa i św.  Mikołaja, skradziony w 1999 r. i dotąd nie odzyskany.  Z XVI w. pochodzi ponadto kamienne ścienne sakrarium (z ok. 1540 r.) oraz nagrobek Prokopa Pieniążka, wykonany prawdopodobnie w 1567 r. przez Hieronima Canavesiego – nadwornego rzeźbiarza króla Zygmunta Augusta.  Zgodnie z protokołem wizytacji biskupiej z 1596 r. kościół (konsekrowany) był wówczas budowlą murowano-drewnianą z wieżą, obok znajdował się też cmentarz z kostnicą. We wnętrzu odnotowano 6  niekonsekrowanych ołtarzy, których konsekracji dokonał dopiero w 1621 r. biskup Tomasz Oborski.

Przebudowa świątyni w stylu barokowym miała miejsce pod koniec XVII, kiedy to nadano budowli jej obecny kształt. W całym kościele wprowadzono wówczas sklepienie pozorne.  Na początku XVIII w. wykonano też nowe, barokowe wyposażenie świątyni, w tym nastawy ołtarzowe z obrazami i rzeźbami, ambonę i chrzcielnicę. Ściany kościoła pokryła zaś barokowa polichromia – zachowana fragmentarycznie na ścianach prezbiterium i szczątkowo na drewnianych stropach.

W późniejszym okresie kościół wielokrotnie remontowano, w tym m.in. przebudowywano obciążoną ciężkimi dzwonami wieżę, którą z czasem przykryto blaszanym hełmem. Ok. 1800 r. zdemontowano kaplicę północną, natomiast w 1880 r. do nawy dobudowano kaplicę południową. W  1910 r. dach kościoła pokryto blachą cynkową. W trakcie remontu w latach 1928-1930 poszerzono chór muzyczny i zakupiono nowe organy.

W latach 1999-2002 miała miejsce seria kradzieży w starym kościele, w wyniku których utracono większości obrazów, rzeźb i innych sprzętów ruchomych. Od kilku lat trwają interdyscyplinarne prace konserwatorskie, dzięki którym udało się zasadniczo zweryfikować dotychczasową wiedzę o tym cennym zabytku.

lokalizacja

Skrzydlna 186
34-625 Skrzydlna

TELEFON I E-MAIL

18 333 10 06
zposkrzydlna@gminadobra.pl

DZWONKI LEKCYJNE
lekcja
czas trwania
 przerwa
1
8.00-8.45
10 min.
2
8.55-9.40
10 min.
3
9.50-10.35
10 min.
4
10.45-11.30
20 min.
5
11.50-12.35
10 min.
6
12.45-13.30
10 min.
7
13.40-14.25
10 min.
BIBLIOTEKA

Godziny pracy biblioteki:

pon. 8:00 – 11:30
wt. 8:00 – 14:30
śr. 7:00 – 10:30
czw. 8:30-12:30
pt. 8:00 – 13:00

Bibliotekarzami w naszej szkole są mgr Lucyna Kołodziej oraz mgr Anna Sadkiewicz

SEKRETARIAT

Godziny pracy Sekretariatu:

7:00 do 15:00

PEDAGOG SZKOLNY

Godziny pracy pedagoga:
pon. 7:00 – 9:00
wt. 12:00 – 14:00
śr. 8:00-10:00
czw. 8:00-9:00
pt. 13:00-15:00

Funcję szkolnego pedagoga pełni mgr Jolanta Płoskonka

PEDAGOG SPECJALNY

Godziny pracy pedagoga:
pon. 7:00 – 8:00 oraz 11:35 – 13:35
wt. 11:35 – 13:30
śr. 12:35 – 13:35
czw. 11:35–13:30
pt. 10:45 – 12:15

Funcję szkolnego pedagoga specjalnego pełni mgr Magdalena Trojan

PSYCHOLOG SZKOLNY

Godziny pracy psychologa szkolnego:
pon. –
wt.–
śr. –
czw. 8:00 – 15:00
pt. 8:00 – 10:00

Funcję psychologa szkolnego pełni mgr Anna Pazdur

LOGOPEDA

Godziny pracy logopedy:

poniedziałek  10:15  – 13:10

wtorek 9:45 – 12:35

środa  9:45 – 13:20

czwartek 10:30 – 13:30

oraz 10:50 – 12:35

Logopedą w naszej szkole jest mgr Lucyna Pazdur.

MAŁA ŚWIETLICA

Harmonogram pracy
świetlicy małej:
 

pon. 11:30 – 14:30
wt. 11:30 – 14:30
śr. 11:30 – 14:30
czw. 11:30 – 14:30
pt. 11:30 – 14:30

 

Opiekę nad dziećmi sprawują mgr Natalia Błądek, lic. Monika Cieślak-Wolańska, mgr Bernadeta Kowalik oraz mgr Wanda Trzópek-Piwko.

ŚWIETLICA DUŻA

Harmonogram pracy
świetlicy dużej

pon. 7:00 – 8:00
12:30 – 15:30
wt. 7:00 – 8:00
12:30 – 15:30
śr. 7:00 – 8:00
12:30 – 15:30
czw. 7:00 – 8:00
12:30 – 15:30
pt. 7:00 – 8:00
12:30 – 15:30

Opiekę nad dziećmi sprawują
lic. Monika Cieślak-Wolańska, mgr Natalia Błądek, mgr Bernadeta Kowalik.

KALENDARZ ROKU SZKOLNEGO 2024/2025

Rozpoczęcie rocznych zajęć
dydaktyczno-wychowawczych
02.09.2024 r.

Pierwsze półrocze
od 02.09.2024 r. do 31.01.2025 r.

Zimowa przerwa świąteczna
od 23.12.2024 r. do 31.12.2024 r.

Posiedzenie Rady Pedagogicznej – śródroczne
13.01.2025 r.

Zebranie z rodzicami
16.01.2025 r.    

Drugie półrocze
od 1.02.2025 r. do 27.06.2025 r.

Ferie zimowe

od 20.01.2025 r. do 02.02.2025 r.

Wiosenna przerwa świąteczna
od 17.04.2025 r .do 22.04.2025 r.

Egzamin ósmoklasisty
– język polski 13.05.2025 r.

– matematyka 14.05.2025 r.
– język obcy 15.05.2025 r.

Święto Patrona Szkoły
16.05.2025 r.    

Dodatkowe dni wolne (dla szkoły podstawowej)
32.11.2024 r.

02.01.2024 r.

03.01.2025

02.05.2025 r.
20.06.2025r.

Posiedzenie Rady Pedagogicznej – klasyfikacyjne
23.06.2025 r.

Zakończenie rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych
27.06.2025 r.

Ferie letnie
od 28.06.2025 r. do 31.082025 r.

DOJAZDY

DOWÓZ:

poniedziałek-piątek:

7.10 – Stróża
7.20 -Wola Skrzydlańska (p.Cyagl)
7.25 – Wola Skrzydlańska (Podlesie)
7.45 – Górna Skrzydlna

ODWÓZ:

poniedziałek-piątek:

12.45 – Wola Skrzydlańska (Podlesie)
13.40 – Górna Skrzydlna
14.35 – Stróża
14.45 – Wola Skrzydlańska